Göçmen Ansiklopedisi, göçmenlere ait 400 kişisel anlatıyı bir araya getiren sanatsal bir projedir. Bu proje, yönetmen ve disiplinlerarası projeler yazarı olan Paloma Fernández Sobrino’nun, Rennes’in Blosne mahallesinde 2007’den itibaren yürüttüğü bir derleme çalışmasının devamı olarak ortaya çıktı. Sanatçı, 2014 yılında L’âge de la tortue’ye mevcut girişimi devam ettirmeyi ve ikonik bir nesne oluşturmak üzere genişletmeyi teklif etti. Bu bir ansiklopedi olacaktı.
Göçmen Ansiklopedisi’nin özgünlüğü, göç konusunu duyarlı ve içten bir yaklaşımla, uzaklık teması üzerinden sorgulamasıydı. Her tanıktan, memlekette kalan bir kişiye, ekseriyetle anadilinde ve el yazısı ile bazı soruların cevaplarını içeren bir mektup kaleme alması istendi: Uzaklaşmanın birey üzerinde yarattığı etki neydi? Memleketini terk etme eylemiyle birlikte bireyin nirengi noktaları nasıl altüst oluyordu?
Ekip, projeyi belirli bir bölgede uygulamaya karar verdi: Avrupa’nın Atlantik sahil şeridi. Böylece, 2015 yılından itibaren Bretagne, Finistère ve Cebelitarık arasında yer alan sekiz şehir bu yenilikçi ansiklopedi etrafında birleşti: Brest, Rennes, Nantes, Gijón, Porto, Lizbon, Cadix ve Cebelitarık. Proje, bir AB işbirliği projesi olarak gerçekleştirildi. Katılımcı şehirlerden her birine ansiklopedinin basılı bir nüshası teslim edildi. Paydaşlar, oluşturulmasına katkıda bulundukları bu ansiklopedinin yerel düzeyde kamuya sunumundan olduğu kadar, sergiler, okuma atölyeleri, tartışma toplantıları, ek projeler ve arzu edecekleri her tür inisiyatif aracılığıyla sürdürülebilir bir dinamik geliştirerek daha geniş ölçüde tanıtılmasından da sorumlu oldular.
Diderot ve d’Alembert Ansiklopedisi gibi bu ansiklopedi de ortak bir çalışmanın ürünü. Aralarında beşerî ve sosyal bilimler alanında çalışan ve ansiklopedide yer alan on altı özgün metni kaleme alan araştırmacların da yer aldığı multidisipliner aktörlerden (sanatçılar, STK üyeleri, yurttaşlar, kamu idarecileri…) ve Avrupa kuruluşlarından (Fransa, İspanya, Portekiz ve Cebelitarık’tan dernekler, belediyeler ve kamu kurumları) oluşan bir ağın kurulmasıyla hayata geçirildi. Bu aktörler, projenin başlangıcından itibaren tüm katılımcıların, özellikle de konuyla birincil ilgili kişilerin, yani göçmenlerin katkısını kolaylaştıracak şekilde hareket ettiler.
Göçmen Ansiklopedisi, aynı zamanda sanatsal bir girişimin meyvesi. Başta kağıt baskı ve dijital baskı olmak üzere pek çok farklı platformda hayat buldu: Bir internet sitesi, bir belgesel film, bir referans kiti ve bir kullanım kılavuzu… Bu platformlar paydaş şehirlerde konuşulan dört dilde (Fransızca, İspanyolca, Portekizce ve İngilizce) ve projenin internet sitesi üzerinden herkesin erişimine açık olacak şekilde hazırlandı.
-> Göçmen Ansiklopedisi